Yükleniyor, lütfen bekleyiniz.

“Osmanlının Yedi Asır Yaşamasında, İbn Haldun’un Görüşleri Önemli Yer Tutuyor”

14.03.2018
“Osmanlının Yedi Asır Yaşamasında, İbn Haldun’un Görüşleri Önemli Yer Tutuyor”
İbn Haldun’un meşhur eseri Mukaddime’nin, Osmanlı tarafından temel eser olarak kabul edildiğini belirten İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şentürk, Osmanlının önde gelen devlet adamları, siyasetçi, tarihçi ve iktisatçılarının İbn Haldun’un düşüncelerinden etkilenip bunu devlet siyasetine yansıttıklarını belirtti.

İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Şentürk, Recep Tayyip Erdoğan Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde “İbn Haldun ve Siyaset Dairesi” konulu bir seminer verdi. Osmanlının 7 asır yaşamasında, İbn Haldun’un görüşlerinin çok önemli yeri olduğunu belirten Prof. Şentürk, ünlü düşünürün en önemli düşüncelerinden birinin “Bir devlet aynı insan gibidir, doğar, gençliğe erişir, olgunlaşır, ihtiyarlar ve ölür” şeklinde olduğunu ve bunun 5 nesilde gerçekleştiğini söyledi. Prof. Şentürk şöyle devam etti: “Buna etvar-ı hamse ismini veriyor. Beş nesil 120 sene sürmüştür. Her nesil 30 sene sürüyor. 150 senede devletler çöker diyor ama Osmanlı çökmüyor. 7 asır yaşıyor. İbn Haldun diyor ki, önce bir devlet doğar. Doğduğu zaman ilk nesil çok gayretlidir. İkinci nesil yavaş yavaş tembelleşmeye başlar, zenginliği ve refahı tatmaya başlar. Üçüncü nesil sefahate yönelmeye başlar ama çalışkanlığını devam ettirir. Dördüncü nesil sefahate yönelir, hayatın tadını çıkartmaya başlarlar. Beşinci nesil de elindeki devletin kıymetini bilmez, kaybeder. Osmanlı bunu bir uyarı olarak almış ve tedbir alıp mütevazı bir hayat sürmüş. Kanuni Sultan Süleyman 40 seneden fazla tahtta kalmış, 13 senesini seferlerde geçirmiş. 80 küsur yaşında Balkanlarda cihat yolunda vefat etmiş. Bu kadar saltanata rağmen sefahate dalmayan, cihat ruhunu muhafaza eden bir devlet görüyoruz. İşte bu devlet 7 asır bu şekilde devam etti. Hatta yabancılar da bunu ‘Ottoman Haldunizm’ diye isimlendiriyorlar, yani Osmanlı İbn Haldunculuğu.”

Prof. Dr. Şentürk, İbn Haldun’un devlet resmini daire şeklinde çizdiğini, daire etrafında oturanların hepsinin eşit olduğunu göstermek istediğini belirtti. Şentürk, İbn Haldun’un siyaset dairesi şeklini bizzat kendi eliyle çizdiğini ve şeklin yer aldığı bu 600 yıllık kitabın Süleymaniye Kütüphanesi’nde olduğunu söyledi. İbn Haldun’un siyaset dairesini manalarıyla açıklayan Şentürk, söz konusu dairede 8 tane unsurun bir yuvarlak şeklinde çizildiğini, bunların devleti meydana getiren birbirine bağlı ve eşit derecede önemli kurumlar olduğunu ve bir tanesi olmazsa hepsinin çökeceği anlamına geldiğini ifade etti.

"Siyaset Dairesinin anlamı"

Prof. Şentürk, İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserinde “daire-tüs siyasa” yani “siyaset dairesi” olarak isimlendirdiği ve sekiz halkadan oluşan siyaset anlayışını şöyle özetledi: daireyi şöyle özetledi: “Dünya barışının temelini adalet oluşturur, Dünya bir bahçe gibidir ve bu bahçenin duvarı devlettir, Devletin nizamını kuracak olan hukuktur, Hukuku ancak siyasi güç korur, Siyasi gücü ordu muhafaza eder, Orduyu ancak iktisat ayakta tutar, İktisadi güç halktan temin edilir ve Halkın birliği ve huzuru ancak adaletle sağlanır.”

İbn Haldun’un siyaset dairesinin Osmanlının temel siyaset anlayışı olduğunu söyleyen Şentürk, “Osmanlılar İbn Haldun’un düşüncelerinden etkilenmişler. Kınalı Zade isimli büyük İslam âlimi siyaset dairesini Osmanlıcaya tercüme etmiş, Daire-i Adliyye ismini vermiş. Bu anlayış Osmanlının temel anlayışı olmuş. Eğer bir hata olursa, bunun adalet dairesine uygun olmadığını söylemişler. Fakat Osmanlının yıkılmasıyla birlikte batı devlet modelini benimsemişiz. Piramit şeklinde bir devlet anlayışı.” şeklinde konuştu. [gallery columns="2" size="medium" ids="https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2018/03/imamhatip4.jpg|Prof. Dr. Recep Şentürk, Recep Tayyip Erdoğan Anadolu İHL Müdürü Cavit Erdem'e İbn Haldun'un siyaset dairesinin işli olduğu bir çini tabak hediye etti.,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2018/03/imamhatip5.jpg|Recep Tayyip Erdoğan Anadolu İHL Müdürü Cavit Erdem, Prof. Şentürk'e okulun resminin bulunduğu bir duvar saati hediye etti."]

Fotoğraflar