III. Uluslararası Süleymaniye Sempozyumu, 24-26 Eylül tarihlerinde “Osmanlı Tarihinde ‘Köprülü Dönemi’ (1656-1710): Yeni Kaynaklar, Yeni Yaklaşımlar” temasıyla düzenlendi.
Avusturya Bilimler Akademisi Habsburg ve Balkan Çalışmaları Enstitüsü iş birliğiyle Süleymaniye Yerleşkemizde bulunan Salis Medresesi’nde düzenlenen sempozyumun tüm oturumları, kurumsal Youtube kanalımızdan (https://www.youtube.com/ibnhalduni) canlı yayınlandı. Ülkemizden ve yurt dışından alanında saygın ilim insanlarının birer tebliğ sunduğu programda bazı katılımcılar Zoom çevrimiçi toplantı uygulaması üzerinden oturumlara katılarak sempozyuma katkıda bulundular.
Rektörümüz Atilla Arkan, 24 Eylül Cuma günü gerçekleştirilen sempozyum açılış programında sözlerine katılımcı akademisyen ve araştırmacılara teşekkür ederek başlayarak, bu sene üçüncüsünü düzenlediğimiz Süleymaniye Sempozyumu’nun Tarih alanında güçlü bir marka ve referans teşkil edeceğini belirtti. Prof. Arkan, sempozyumun tarihî Süleymaniye medreselerinde yapılıyor olmasının ise ayrıca önemli olduğunu sözlerine ekledi. Osmanlıların Türk-İslam medeniyetinin en büyük başarı hikayelerinden biri olduğunu, Köprülü Dönemi’nin ise bir toparlanma ve ihya dönemi olarak Osmanlı’nın ihtişamlı devirlerinden bir sayfa olduğunu hatırlatan Prof. Arkan, düzenlenen sempozyumun da Köprülü Dönemi etrafında yapılan ilk bilimsel toplantılardan biri olduğunu söyledi ve verimli bir toplantı olması dileğiyle konuşmasını sonlandırdı. Tarih Bölümü Başkanımız Prof. Dr. Halil Berktay da yaptığı konuşmada İHÜ Tarih Bölümü’nün üçlü bir angajmana sahip olduğunu; (1) Üniversitemize tahsis edilen Süleymaniye medreselerini kendilerine ve uluslararası bilim âlemine emanet edilen tarihi bir miras olarak gördüklerini, (2) Tarih Bölümü’nün uluslararası evrensel ana mecra içinde tarihçiliği sürdürdüğünü, (3) ve son olarak genç bilim insanlarının önünü açmanın kendileri için büyük önem taşıdığını belirterek, bu sempozyumun da tüm bunları yansıtan bir programa sahip olduğunu, Süleymaniye sempozyumlarını bu idealler doğrultusunda sürdürme niyetinde olduklarını ifade etti. Sempozyum düzenleme heyetinden öğretim üyemiz Dr. M. Fatih Çalışır ise, “İnsanların birbirleri üzerine hakkı olduğu gibi, mekânların da insanlar üzerinde hakları vardır” sözleriyle tarihî süreçte bu mekânlarda yapılan ilmî çalışmalara atıf yaparak, Süleymaniye sempozyumlarının bu hakkı ödemeye dönük yönüyle uzun yıllar bir marka olarak devam edeceğini ümit ettiğini dile getirdi. Avusturya Bilimler Akademisi’nden Dr. Yasir Yılmaz da açılışta kısa bir konuşma yaparak, ortak çalışmayı kabul ettikleri ve sempozyuma yaptığı ev sahipliği için Üniversitemize teşekkür etti. Sempozyum, açılış konuşmalarının ardından Halil Berktay’ın oturum başkanlığında, Suraiya Faroqhi, İhsan Fazlıoğlu, Rhoads Murphey, Abdülkadir Özcan ve Kahraman Şakul’un katıldığı yuvarlak masa toplantısıyla devam etti.
Sempozyumun 2. oturumu “Köprülü Kütüphanesi ve Fazıl Ahmed Paşa Koleksiyonu” başlığıyla, İhsan Fazlıoğlu’nun oturum yöneticiliğinde gerçekleştirildi. Oturumda Berat Açıl, “İki Yüzyılda Ne Değişti? Mahmûd Paşa, Habeşî Mehmed Ağa ve Fâzıl Ahmed Paşa Koleksiyonlarının Mukayesesi”; Sami Arslan, “Metin İçinde Metin: Müstensihlerinin Gözünden Fazıl Ahmed Paşa Koleksiyonu”; Nimet İpek ve Gülsüm Gülsev Şanver, “Yazma Eserlerde Bir Tanzim Formu Olarak Reddade: Fazıl Ahmed Paşa Koleksiyonu Örneklemi”; Tufan Kara, “Köprülü Kütüphanesi Temellük Kayıtları” ve Sadık Yazar, “Köprülü Kütüphanesindeki Edebi Eserlere Dair Genel Değerlendirmeler” başlıklı tebliğlerini sundular.
Sadık Yazar’ın oturum yöneticiliğini üstlendiği üçüncü oturumda “Köprülüler Dönemi Osmanlı Himâye Ağları” konusu etrafında tebliğler sunuldu. Bu oturumda Metin Aydar, “ ‘Âsitâne-i Devletime İlticâ İden Zarar Görmez’: Köprülü Döneminde Osmanlı Sınır Ötesinde Patronaj”; Hatice Arslan Sözüdoğru, “Bir Osmanlı Tarihçisinin Gözlemleriyle Köprülüler Döneminin ilk 15 Yılı: Mehmed Paşa, Fâzıl Ahmed Paşa ve Damatları Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ile İlişkisi” ve Özgün Deniz Yoldaşlar, “Minḳārîzâde Âsitânesi: Köprülü Dönemi Ulemâsı Himaye Ağı” konuları etrafında yaptıkları birer sunum yaptılar. 25 Eylül Cumartesi gerçekleştirilen dördüncü oturumu Abdulkadir Özcan yönetirken, “Tarihyazımı ve Yeni Kaynaklar” başlığı etrafında; Ramazan Aktemur, “Köprülüler Hakkında Muasır Bir Kaynak: Anonim Osmanlı Vekayinâmesi (H.1058-1106 / M.1648-1694)”; Yunus Aktı, “Köprülüler Dönemi Osmanlı Tarih Yazımının Himayesi”; Cumhur Bekar, “Kopuş ve Devamlılık: Köprülüler Devri Tarih Yazıcılığının Genel Bir Değerlendirmesi (1656-1703)”; M. Fatih Çalışır, “Ösekli Şeyhî İbrahim Efendi (ö. 1686 sonrası) ve Zeyl-i Vâkıʻa-nâme-i Veysî Başlıklı Eseri” ve Ersin Kırca, “Amcazâde Hüseyin Paşa’nın Mektupları” konulu tebliğlerini sundular. “Köprülüler Biyografisine Katkılar” başlıklı beşinci oturumu öğretim üyemiz Prof. Dr. Suraiya Faroqhi yönetti. Bu oturumda Selim Hilmi Özkan, “Köprülü Amcazade Hüseyin Paşa (1644-1702)”; Mehmet Çağlar Öztürk, “Köprülülerin Evlilik Siyaseti”; Tahir Sevinç, “Köprülü Ailesi ve Sultan II. Mustafa Arasındaki İktidar Mücadelesi”; Ayşegül Ünal, “A Köprülü Woman of Outstanding Substance: Ayşe Hanım and Her Means of Power” ve Christopher Whitehead, “The Early Career of Köprülü Mehmed Pasha” konularında tebliğlerini sundular. Kahraman Şakul’un oturum başkanlığında düzenlenen altıncı oturumda “Köprülüler Dönemi Osmanlı Askerî Tarihi ve Teşkilatı” konuşuldu ve Özgür Kolçak, “’Sâhib-i Devlet Âdemleri’: 1663–1664 Osmanlı-Habsburg Savaşında Fazıl Ahmed Paşa’nın Askerî Kıtaları”; Nursel Doğan, “In the Light of Mémoires Des Raimund Fürsten Montecuccoli, Grand Vizier Fâzıl Ahmed Pasha and the Ottoman Military Structure (1663-1664)” ve Kadir Purde, “Sultan IV. Mehmed ve Fazıl Ahmed Paşa'nın Bir Teftiş Ziyareti: Çanakkale Boğazıʼndaki Hisarların Teftişi (23 Ağustos 1665-11 Ekim 1665)” konuları etrafında birer sunum yaptılar. Yedinci oturumun yöneticiliği öğretim üyemiz Dr. M. Şakir Yılmaz üstlenirken, “Köprülüler Dönemi Osmanlı Sosyo-Ekonomik Tarihi” başlığı etrafında birer sunum yapıldı ve Mehmet Bulut, “Mehmet Tuğrul ve Cem Korkut, Köprülüler Döneminde (1656-1710) Osmanlı İmparatorluğu’nda Bireysel Finansal İşlemler”; Ramazan Pantık, “İstanbul'un Et İaşe Merkezi: Yedikule Salhanelerinin İnşa ve Reorganizasyonu (1677-1678)” ve Sultan Murat Topçu, “Köprülü Ailesine Ait Vakıfların Düşündürdükleri” başlıklı tebliğlerini sundular.
26 Eylül Pazar günü “Köprülüler Dönemi Osmanlı Dış Politikası ve Diplomasisi” konusu etrafında iki ayrı oturum gerçekleştirilirken oturum başkanlıklarını Feridun Emecen ve Arno Strohmeyer üstlendiler. BU oturumlarda M. Halef Cevrioğlu, “An Evaluation of Köprülü Fazıl Ahmed Pasha’s Foreign Policy”; Şenay Döner, “Sadrazam Amcazâde Hüseyin Paşa Zamanında Kafkasya’da Osmanlı-Rus Rekabeti: Hayâlî Sınırlar, Dalgalanan Sadâkatler (1697-1702)”; Serkan Keçeci, “Andrey İvanoviç Lızlov (1655-1697?)ʼun Skiffskaya istoriya (İskit Tarihi) Adlı Eserinde Türk İmgesi”; Selim Parlaz, “Ceneviz Arşiv Belgelerine Göre Köprülü Fazıl Ahmed Paşa (1661-1676)”; Muhammet Habib Saçmalı, “The Buffer State: Ottoman Protection of the Safavid State in the Early Modern Era”; Elizabeth Löbenwein, “The Grand Vizier Köprülü Fazıl Ahmed Pasha Seen From the Perspective of the Imperial Resident at the Sublime Porte, Giovanni Battista Casanova (1665–1672)”; Georg B. Michels, “Hungarians’ Quest for Grand Vizier Ahmed Köprülü’s Support against the Habsburgs”; Michael Talbot, “Treaties old and treaties new: Ottoman-British relations in the East and West Mediterranean in the later 17th century”; Michał Wasiucionek, “Köprülü Household on the Imperial Margins: Imperial Politics and Local Partnerships in Moldavia and Wallachia” ve Yasir Yılmaz, “Kara Mustafa Pasha and European Diplomats: The First Year in Office” başlıklı birer tebliğ sundular.
